Thủ tục hải quan là một phần rất quan trọng trong quá trình nhập khẩu hàng hóa. Vậy thủ tục hải quan là gì? Quy trình thủ tục hải quan nhập khẩu gồm những bước nào? Hãy cùng SSR Logistics tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Thủ tục kê khai hải quan là gì
Thủ tục hải quan chính là tất cả các quy định, bước thực hiện bắt buộc mà hàng nhập khẩu phải tuân thủ trước khi được vận chuyển vào lãnh thổ của một quốc gia. Đây là khâu bắt buộc giúp việc nhập hàng được kiểm soát chặt chẽ, đảm bảo đúng chính sách, pháp luật của quốc gia sở tại.
Tại Việt Nam, thủ tục hải quan cho hàng nhập khẩu bao gồm: hồ sơ hải quan – mô tả chi tiết thông tin hàng nhập khẩu; nộp hồ sơ lên cơ quan hải quan tại cảng nhập khẩu; kiểm tra về số lượng, chủng loại hàng hóa có thực tế phù hợp với khai báo ban đầu; ghi giá trị hàng theo hợp đồng mua bán; tính thuế nhập khẩu nếu có; nộp thuế và phí phát sinh; làm thủ tục thông quan hàng hóa.
Thủ tục hải quan là gì?
Khi tuân thủ đúng quy trình, doanh nghiệp sẽ được cơ quan hải quan thông báo nhận hàng hóa, lúc này hàng mới được xem là đã làm xong thủ tục thông quan chính thức. Không làm thủ tục hải quan, hàng được xem là hàng lậu và có thể bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Như vậy, thủ tục hải quan là công đoạn quan trọng giúp hàng nhập khẩu được kiểm soát và giám sát chặt chẽ, đảm bảo quyền lợi của doanh nghiệp cũng như quản lý tốt hoạt động xuất nhập khẩu của đất nước.
Mục đích của thực hiện thủ tục kê khai hải quan
Thủ tục hải quan là một phần quan trọng không thể thiếu đối với mọi quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Việc thực hiện thủ tục hải quan và thông quan hàng hóa đóng vai trò quan trọng với hai mục đích sau:
Mục đích hàng đầu là tạo cơ sở pháp lý để nhà nước áp thuế, quản lý thu thuế đối với hàng nhập khẩu. Đây chính là mục tiêu quan trọng nhất của thủ tục hải quan bởi nó góp phần đảm bảo sự ổn định của thị trường.
Mục đích thứ hai, thủ tục hải quan góp phần đảm bảo an ninh, kiểm soát hàng hóa, ngăn chặn hàng cấm xuất nhập cảnh. Nhờ đó mà các mặt hàng vi phạm như súng, chất kích thích hay động vật hoang dã không thể xuất nhập cảnh trái phép.
Như vậy, thủ tục hải quan giữ vai trò quan trọng đối với mọi quốc gia.
Đối tượng kê khai hải quan
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, các đối tượng sau đây có nghĩa vụ thực hiện thủ tục hải quan:
- Các công ty làm dịch vụ làm thủ tục hải quan giúp khách hàng xuất nhập khẩu. Họ thay mặt khách hàng hoàn thành các thủ tục cần thiết với hải quan.
- Doanh nghiệp chuyển phát nhanh quốc tế cũng có trách nhiệm xử lý, khai báo hải quan cho các gói hàng xuất nhập khẩu. Trừ khi chủ hàng có yêu cầu riêng.
- Chủ hàng hoá nhập khẩu/xuất khẩu là đối tượng chủ yếu có trách nhiệm thực hiện thủ tục, hoặc thuê đại lý làm thủ tục thay.
- Người điều khiển phương tiện vận tải có trách nhiệm khai báo cho hàng hóa vận chuyển hoặc ủy quyền cho đại lý làm thủ tục.
- Người được ủy quyền khai hải quan thay cho các loại hàng là quà biếu, quà tặng cá nhân, hành lý gửi trước/sau của hành khách xuất/nhập cảnh.
- Đơn vị, cá nhân cung cấp dịch vụ quá cảnh hàng hoá.
Đây là những đối tượng chủ yếu thực thi thủ tục hải quan tại Việt Nam.
Quy trình thực hiện thủ tục kê khai hải quan
Đối với quy trình thủ tục kê hải quan, gồm 9 bước sau:
Bước 1: Xác định hàng hóa nhập khẩu
Trước hết, bạn cần xác định rõ loại hàng hóa dự định nhập khẩu, xem có thuộc diện hàng cấm, hàng hạn chế hay hàng đặc biệt cần xin giấy phép. Việc này giúp lựa chọn đúng thủ tục phù hợp cho từng loại hàng. Các loại hàng hóa cụ thể như sau:
- Hàng hóa thương mại thông thường: Những lô hàng này đều là những lô hàng đủ điều kiện nhập khẩu và thực hiện thủ tục hải quan một cách dễ dàng.
- Hàng hóa trong danh sách cấm: Nếu hàng hóa bạn có ý định nhập khẩu nằm trong danh sách các loại hàng cấm, bạn cần tránh nhập khẩu những loại hàng này để tránh các rủi ro về mặt pháp lý. Bạn có thể tham khảo thêm tại Nghị định 187/2013/NĐ-CP.
- Loại hàng hóa đặc biệt cần xin phép: Theo Nghị định 187/2013/NĐ-CP quy định rõ những loại mặt hàng khi nhập khẩu cần xin giấy phép. Bạn cần phải hoàn tất các thủ tục trước khi hàng về cảng. Nếu không hoàn thành trước sẽ phát sinh thêm chi phí kho bãi trong lúc chờ giấy phép.
- Loại hàng cần công bố hợp chuẩn hợp quy: Tương tự như loại hàng hóa đặc biệt đã kể ở trên, trước khi hàng về cảng, bạn cần phải làm thủ tục công bố hợp quy. Quy trình công bố hợp quy đã được quy định tại Thông tư 28/2012/TT-BKHCN.
- Loại hàng cần thực hiện kiểm tra chuyên ngành: Cơ quan chức năng sẽ tiến hành lấy mẫu hàng để kiểm tra khi hàng hóa đã được đưa về cảng. Khi đã có kết quả kiểm tra, bạn có thể tiến hành các thủ tục hải quan còn lại.
Bước 2: Ký hợp đồng ngoại thương
Trong quy trình thực hiện thủ tục hải quan, hợp đồng ngoại thương (sale contract) là loại hợp đồng thể hiện cuộc giao dịch mua bán giữa 2 bên. Hợp đồng này sẽ được yêu cầu trong tất cả các bộ hồ sơ hải quan trong quá trình thông quan hàng hóa. Nội dung của hợp đồng sẽ bao gồm tên hàng hóa, số lượng hàng, trọng lượng hàng, cách đóng gói, giá thành của hàng hóa và nhiều điểm khác nữa.
Quy trình thực hiện thủ tục kê khai hải quan cho hàng hóa xuất nhập khẩu
Bước 3: Chuẩn bị bộ chứng từ hàng hóa
Đối với một lô hàng nhập khẩu, bạn cần chuẩn bị bộ chứng từ bao gồm những loại giấy tờ sau:
- Hợp đồng thương mại (Sale Contract).
- Vận đơn lô hàng (Bill of Lading).
- Hóa đơn thương mại (Commercial Invoice).
- Phiếu đóng gói hàng hóa (Packing List).
- Giấy chứng nhận xuất xứ lô hàng (C/O).
- Các giấy tờ liên quan khác.
Bước 4: Đăng ký kiểm tra chuyên ngành
Việc đăng ký kiểm tra chuyên ngành là điều bắt buộc phải làm nếu lô hàng của bạn đang nằm trong danh sách những hàng hóa cần phải kiểm tra. Sau khi có giấy báo hàng (Arrival Notice), bạn cần phải đăng ký kiểm tra chuyên ngành. Thông thường, bạn sẽ nhận được loại giấy này từ những đơn vị vận chuyển trước khi tàu đến cảng khoảng 2 ngày.
Bước 5: Khai và truyền tờ khai hải quan
Sau khi giấy báo hàng đến nơi, bạn cần tiến hành lên tờ khai hải quan. Điều kiện để bạn khai và truyền tờ khai hải quan là bạn cần có chữ ký số và đăng ký chữ ký số này với Tổng Cục Hải Quan Việt Nam. Ngày nay, quy trình khai hải quan đã được đơn giản hóa và có thể thực hiện ngay trên hệ thống VNACCS của Tổng Cục Hải Quan. Bạn cần điền tờ khai đầy đủ những mục thông tin đã được liệt kê. Nếu bạn chưa có kinh nghiệm, bạn nên nhờ những đơn vị cung cấp dịch vụ hải quan trọn gói thực hiện giúp bạn để tránh sai sót. Khi tờ khai đã được hoàn tất và truyền đi, hệ thống sẽ tự động cấp số cho bạn nếu như thông tin đã chính xác và đầy đủ. Bạn hãy kiểm tra một lần nữa để đảm bảo không có sai sót, đặc biệt những mã quan trọng. Cuối cùng, bạn cần chờ kết quả trả về mới có thể tiến hành bước tiếp theo.
Bước 6: Thu thập lệnh giao hàng
Delivery Order là một chứng từ được các công ty vận chuyển hoặc hãng tàu phát hành. Để lấy được lệnh giao hàng, bạn cần chuẩn bị cho hãng vận chuyển một bộ hồ sơ đầy đủ như sau:
- Chứng minh nhân dân bản sao.
- Vận đơn bản sao.
- Vận đơn bản gốc đã được công ty đóng dấu và ký.
- Tiền phí.
Bạn cần lưu ý rằng nếu hàng nguyên container, bạn cần kiểm tra kỹ thêm một lần nữa hạn miễn phí lưu container kéo dài bao lâu. Bạn sẽ cần phải trả thêm phí gia hạn nếu hạn lưu miễn phí đã hết.
Bước 7: Chuẩn bị hồ sơ hải quan
Sau khi tờ khai đã được truyền đi, hệ thống sẽ căn cứ vào nội dung trong tờ khai để phân loại hàng hóa. Có 3 loại luồng chính bạn cần phải nhớ là luồng xanh, luồng vàng và luồng đỏ. Tùy vào từng loại luồng mà bạn sẽ có cách xử lý khác nhau.
- Đối với hàng hóa luồng xanh, bạn chỉ cần in tờ khai và tiến hành đóng thuế.
- Đối với hàng hóa luồng vàng, đơn vị hải quan sẽ tiến hành kiểm tra hồ sơ giấy của lô hàng đỏ. Bạn nên hết sức chú ý bước này để không xảy ra sai sót khiến hàng hóa không được thông quan.
- Nếu hàng hóa bị áp luồng đỏ, bạn sẽ bắt buộc phải bị miễn hoá. Quy trình kiểm định hàng hóa sẽ diễn ra cực kỳ khắt khe và gắt gao, điều này sẽ khiến bạn tốn nhiều thời gian cũng như chi phí phát sinh.
Bước 8: Thanh toán thuế và hoàn tất thủ tục hải quan
Sau khi tờ khai hải quan đã được thông qua, bạn sẽ cần phải thanh toán thuế cho lô hàng hóa của mình. Đối với các lô hàng nhập khẩu, bạn cần thanh toán 2 loại thuế:
- Thuế nhập khẩu
- Thuế VAT (thuế giá trị gia tăng)
Ngoài ra, đối với một số loại hàng hóa cụ thể, bạn cũng sẽ phải thanh toán các loại thuế khác như thuế môi trường, thuế tiêu thụ đặc biệt…
Bước 9: Hoàn tất thủ tục đổi lệnh và chuyển hàng hóa về kho bảo quản
Đây là bước cuối cùng mà bạn cần thực hiện sau khi hoàn tất việc thanh toán thuế và các thủ tục đã nói trên. Trong bước này, bạn cần chuẩn bị trước 2 vấn đề như sau:
- Thuê phương tiện vận chuyển hàng về.
- Thuê nhà kho để chứa và bảo quản hàng hóa.
Lưu ý rằng lệnh giao hàng phải còn hiệu lực, nếu không, bạn phải làm việc với các hãng tàu để gia hạn thêm. Sau đó, đến phòng thương vụ của cảng để cung cấp các loại giấy tờ như D/O, giấy giới thiệu của chủ hàng, mã vạch…. Nhân viên sẽ lập hóa đơn giúp bạn và thanh toán các loại phí cần thiết.
Bạn chỉ cần thanh toán phí và nhận phiếu ER (phiếu giao nhận). Sau đó, tiến hành bốc hàng lên phương tiện vận chuyển.
Trên đây là những thông tin mà SSR Logistics muốn gửi đến bạn để giúp bạn hiểu rõ quy trình thủ tục kê khai hải quan hàng xuất nhập khẩu. Xem thêm các bài viết khác tại Chuyên mục Kiến thức Logistics của chúng tôi.
Nếu bạn đang gặp khó khăn trong quá trình kê khai hải quan, hãy liên hệ ngay đến SSR Logistics để được tư vấn miễn phí thủ tục hải quan. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm cùng các giải pháp toàn diện, SSR Logistics sẽ giúp hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp được thuận lợi và đạt hiệu quả cao nhất.
