Xuất khẩu Việt Nam giữa thách thức thuế quan: Thương mại điện tử xuyên biên giới là lối thoát?
Trong bối cảnh kinh tế thế giới đang chịu nhiều biến động, thương mại điện tử xuyên biên giới đang trở thành một giải pháp chiến lược giúp Việt Nam duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu. Quý I/2025, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 102,84 tỷ USD, tăng 10,6% so với cùng kỳ, trong đó, khu vực kinh tế trong nước tăng mạnh 15%.
Tuy nhiên, trước những chính sách thuế quan mới từ Mỹ – một trong những thị trường xuất khẩu chủ lực – Việt Nam cần nhanh chóng đa dạng hóa kênh phân phối quốc tế. Trong đó, thương mại điện tử xuyên biên giới được xem là chìa khóa quan trọng để vượt qua rào cản và tiếp cận hàng tỷ người tiêu dùng toàn cầu.
Cánh cửa mới cho tăng trưởng xuất khẩu
Theo Cognitive Market Research, quy mô thị trường thương mại điện tử xuyên biên giới toàn cầu đạt 791,5 tỷ USD năm 2024 và sẽ tăng trưởng 30,5% mỗi năm đến 2031. Đây là tín hiệu tích cực cho các quốc gia đang phát triển như Việt Nam.
Với thế mạnh về nông sản, thủy sản, dệt may và da giày, doanh nghiệp Việt Nam có tiềm năng lớn để tận dụng thương mại điện tử xuyên biên giới. Thông qua nền tảng như Amazon, eBay, Alibaba, Shopee hay Lazada, hàng triệu sản phẩm “Made in Vietnam” đang vươn xa ra thế giới.
Con số biết nói: Thương mại điện tử xuyên biên giới đang thay đổi cuộc chơi
-
53% doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam đã tham gia xuất khẩu qua các sàn thương mại điện tử xuyên biên giới.
-
Hơn 350.000 nhà bán hàng Việt đang hoạt động trên Shopee quốc tế với hơn 15 triệu sản phẩm được quảng bá toàn cầu.
-
17 triệu sản phẩm Việt Nam đã được tiêu thụ trên Amazon, giúp tăng giá trị xuất khẩu 50%.
-
100 doanh nghiệp đang hoạt động tại Gian hàng Quốc gia Việt Nam trên Alibaba liên tục nhận đơn hàng quốc tế.
Những con số này cho thấy thương mại điện tử xuyên biên giới không chỉ là xu hướng, mà đã trở thành kênh xuất khẩu thiết yếu của nền kinh tế số.
Chính sách và hạ tầng pháp lý
Để thương mại điện tử xuyên biên giới phát huy tối đa hiệu quả, Việt Nam cần hoàn thiện hệ thống pháp lý. Bộ Công Thương đang xây dựng Luật Thương mại điện tử với 5 nhóm chính sách quan trọng, bao gồm:
-
Chứng thực hợp đồng điện tử
-
Trách nhiệm nền tảng TMĐT
-
Quy chuẩn chất lượng và bảo vệ người tiêu dùng
-
Minh bạch hóa thẩm quyền quản lý
-
Thúc đẩy TMĐT xanh và phát triển bền vững
PGS.TS Nguyễn Thường Lạng từ Đại học Kinh tế Quốc dân nhận định, nếu được chuẩn hóa và số hóa toàn bộ quy trình, thương mại điện tử xuyên biên giới sẽ tạo ra “cuộc cách mạng xuất khẩu” cho Việt Nam.
Doanh nghiệp Việt cần làm gì để tăng trưởng mạnh mẽ trên thị trường số?
-
Chuẩn hóa sản phẩm: Đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về chất lượng, vệ sinh và công nghệ.
-
Xây dựng thương hiệu số: Đăng ký nhãn hiệu, xây dựng gian hàng quốc tế trên các sàn TMĐT lớn.
-
Đầu tư vào logistics và hậu cần: Rút ngắn thời gian xử lý đơn hàng, tối ưu chi phí vận chuyển quốc tế.
-
Phát triển nền tảng nội địa: Khuyến khích doanh nghiệp Việt xây dựng sàn TMĐT “Made in Vietnam” để chủ động tiếp cận thị trường như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc…
Ý kiến chuyên gia
Ông Hoàng Minh Chiến, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương:
“Tăng cường xúc tiến thương mại trên môi trường số giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận khách hàng, đối tác; tiết kiệm kinh phí; rút ngắn khoảng cách thời gian, tăng tốc độ giao dịch và xử lý đơn hàng, đồng thời mở rộng phạm vi và số lượng khách hàng tiềm năng. Các nền tảng thương mại điện tử toàn cầu đã trở thành công cụ quan trọng trong việc đưa hàng hoá Việt Nam ra thế giới, không chỉ gia tăng kim ngạch xuất khẩu mà còn góp phần nâng cao giá trị thương hiệu Việt.”
Ông Jason Bay, Giám đốc Quốc gia thị trường Việt Nam, Tập đoàn Sea Limited:
“Các nhà bán hàng thương mại điện tử Việt Nam thực sự có lợi thế về chi phí khi đưa sản phẩm ra thị trường nước ngoài, đặc biệt là đối với những khách hàng nhạy cảm với giá cả. Và Việt Nam có nhiều tiềm năng để thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu thông qua thương mại điện tử xuyên biên giới.”
Ông Trịnh Khắc Toàn, Giám đốc khu vực miền Bắc, Amazon Global Selling Việt Nam:
“5 năm qua, Amazon đã sát cánh cùng các doanh nghiệp Việt Nam vượt qua nhiều dấu mốc chinh phục thị trường thương mại điện tử toàn cầu. Tính đến 12/2024, số lượng sản phẩm của các nhà bán hàng Việt Nam bán ra trên Amazon tăng hơn 300% so với 5 năm trước đó. Số lượng các đối tác bán hàng Việt Nam tham gia sàn và có đăng ký thương hiệu thông qua chương trình của Amazon tăng gấp 35 lần. Số lượng doanh nghiệp cán mốc doanh thu triệu đô tăng gấp 10 lần so với 2019.”
Kết luận: Tận dụng thương mại điện tử xuyên biên giới để vượt thách thức và vươn xa
Giữa bối cảnh thuế quan phức tạp và nhu cầu tiêu dùng toàn cầu thay đổi nhanh chóng, thương mại điện tử xuyên biên giới chính là con đường ngắn nhất để doanh nghiệp Việt Nam mở rộng quy mô xuất khẩu. Với sự hỗ trợ từ chính phủ, cải thiện pháp lý và nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm xuất khẩu kỹ thuật số hàng đầu khu vực.
Theo dõi trang Tin tức cập nhập của SSR Logistics để theo dõi những thông tin xuất nhập khẩu mới nhất.
Nguồn: VnBusiness
