Việc Hoa Kỳ áp thuế đối ứng 46% đối với hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam đang tạo ra nhiều thách thức nghiêm trọng cho các doanh nghiệp. Các khó khăn này không chỉ ảnh hưởng đến dòng tiền và khả năng sản xuất mà còn làm gián đoạn mối quan hệ với các khách hàng quốc tế. Bài viết này sẽ phân tích những khó khăn mà doanh nghiệp Việt Nam phải đối mặt, các biện pháp chuẩn bị của họ, và những kiến nghị cần thiết để vượt qua thách thức này.
Những Khó Khăn Doanh Nghiệp Phải Đối Mặt Trước Thuế Đối Ứng Của Hoa Kỳ
Ông Đỗ Ngọc Hưng, Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Mỹ (Bộ Công Thương), cho biết mức thuế đối ứng của Hoa Kỳ áp lên hàng xuất khẩu Việt Nam là 46% – khá cao so với các nước trong khu vực và đối thủ cạnh tranh. Tuy nhiên, một số mặt hàng như thép, nhôm, ô tô, dược phẩm, chất bán dẫn, gỗ, vàng và năng lượng sẽ không bị áp thuế đối ứng theo quy định hiện hành. Ông nhấn mạnh sắc lệnh này phản ánh quan điểm của chính quyền Mỹ trong việc siết chặt chính sách thương mại để giảm thâm hụt kéo dài. Theo ông, vấn đề này không còn đơn thuần là kinh tế mà đã được xem là mối đe dọa an ninh quốc gia. Mức thuế sẽ duy trì cho đến khi Tổng thống Mỹ đánh giá tình trạng mất cân đối thương mại đã được kiểm soát.
Hàng Xuất Khẩu Đang Trên Đường Tới Mỹ: Nguy Cơ Mất Mát Lớn
Khi hàng hóa đã xuất khẩu và đang trên tàu hoặc đến cảng Mỹ mà khách hàng chưa thông quan, khả năng bị từ chối nhận hàng là rất cao. Điều này khiến doanh nghiệp không thể thu hồi tiền hàng và có thể phải trả lại hàng, phát sinh nhiều chi phí như vận chuyển hai chiều, lưu kho, bảo hiểm…
Tồn Kho Tăng Mạnh Khi Đối Tác Ngừng Nhận Hàng
Nhiều doanh nghiệp đã hoàn tất sản xuất các đơn hàng nhưng bị đối tác yêu cầu ngừng xuất. Điều này dẫn đến tồn kho tăng vọt, ảnh hưởng tới kế hoạch tài chính và vận hành nhà máy. Hệ quả là dòng tiền bị tắc nghẽn, trong khi vẫn phải chi trả lương, chi phí thuê kho, bảo trì nhà xưởng và lãi vay ngân hàng.
Nguyên Vật Liệu Bị Đóng Băng, Đơn Hàng Mới Không Có
Doanh nghiệp đã chuẩn bị nguyên vật liệu cho 2–3 tháng sản xuất tiếp theo, nhưng khi các đơn hàng mới bị hủy, nguyên liệu tồn đọng không được sử dụng. Điều này khiến doanh nghiệp thiệt hại kép: vừa mất đơn hàng, vừa tồn đọng vốn.
Chi Phí Chuyển Đổi Thị Trường Cao, Thời Gian Dài
Để thích ứng, doanh nghiệp buộc phải tìm thị trường thay thế ngoài Mỹ. Tuy nhiên, việc này đòi hỏi thời gian dài và chi phí lớn, từ thay đổi chiến lược kinh doanh đến xây dựng lại mạng lưới phân phối.
Nguy Cơ Chuyển Dịch Sản Xuất Sang Các Nước Đối Thủ
Một trong những rủi ro dài hạn lớn nhất là việc các tập đoàn đa quốc gia có thể chuyển sản xuất ra khỏi Việt Nam sang các quốc gia đối thủ có mức thuế thấp hơn như Malaysia, Bangladesh, Ấn Độ, Indonesia, hoặc Thái Lan. Điều này đe dọa trực tiếp vị thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Mỹ Là Thị Trường Xuất Khẩu Lớn Nhất Của Việt Nam
Khi mất thị phần tại thị trường Hoa Kỳ – quốc gia có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam trong nhiều năm qua – không chỉ gây ra thiệt hại trực tiếp cho doanh thu của từng doanh nghiệp, mà còn kéo theo hàng loạt hệ lụy nghiêm trọng ở cấp độ nền kinh tế quốc dân. Mỹ là thị trường tiêu thụ chủ lực của nhiều ngành hàng xuất khẩu chủ lực như gỗ, dệt may, thủy sản, điện tử, giày dép… Việc bị mất đơn hàng hoặc giảm quy mô giao dịch tại đây đồng nghĩa với việc giảm mạnh nguồn thu ngoại tệ, gây mất cân đối cán cân thương mại.
Tác Động Kép Làm Giảm Tăng Trưởng Toàn Cầu và Nhu Cầu Xuất Khẩu
Việc thuế đối ứng của Hoa Kỳ cao không chỉ tác động đến thương mại song phương mà còn tạo hiệu ứng lan rộng, làm giảm tăng trưởng GDP toàn cầu. Khi chi phí nhập khẩu tăng, người tiêu dùng Mỹ sẽ có xu hướng cắt giảm chi tiêu, đặc biệt là với hàng hóa từ các nước đang phát triển. Điều này kéo theo nhu cầu nhập khẩu suy giảm, khiến các ngành xuất khẩu của Việt Nam bị thu hẹp thị trường tiêu thụ. Tăng trưởng toàn cầu chững lại sẽ tác động tiêu cực đến chuỗi cung ứng, làm giảm đầu tư và việc làm trong nước. Cuối cùng, nền kinh tế Việt Nam phải đối mặt với áp lực kép: mất thị trường và suy giảm động lực tăng trưởng.
Dòng Vốn FDI Bị Dịch Chuyển
Việc thuế đối ứng của Hoa Kỳ có hiệu lựa sẽ tạo ra môi trường thương mại kém ổn định, làm giảm niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Các tập đoàn đa quốc gia có thể cân nhắc chuyển dòng vốn FDI sang những quốc gia có rủi ro thấp hơn và chính sách thương mại rõ ràng hơn. Điều này khiến Việt Nam có nguy cơ đánh mất những cơ hội vàng để thu hút đầu tư vào các lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo và công nghệ cao. Khi dòng vốn FDI giảm, quá trình hiện đại hóa nền kinh tế cũng bị chậm lại. Đây là một tác động dài hạn đáng lo ngại, ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh quốc gia.
Tỷ Giá Bị Ảnh Hưởng Tiêu Cực
Sự sụt giảm kim ngạch xuất khẩu cùng với việc dòng vốn FDI bị thu hẹp sẽ làm giảm nguồn cung ngoại tệ, từ đó gây áp lực lên tỷ giá VND/USD theo hướng bất lợi cho Việt Nam. Khi tỷ giá biến động mạnh, đặc biệt là theo xu hướng tăng, các doanh nghiệp nhập khẩu nguyên vật liệu đầu vào sẽ phải đối mặt với chi phí cao hơn, làm tăng giá thành sản xuất. Điều này tạo ra vòng xoáy tiêu cực: chi phí tăng → giá bán tăng → sức mua giảm → lợi nhuận sụt giảm. Ngoài ra, tỷ giá bất ổn cũng khiến các nhà đầu tư và đối tác thương mại e ngại khi giao dịch với doanh nghiệp Việt Nam. Nếu không có các chính sách ổn định tỷ giá kịp thời, nguy cơ lạm phát và mất cân đối kinh tế vĩ mô hoàn toàn có thể xảy ra.
Doanh Nghiệp Đã Chuẩn Bị Gì Để Đối Phó Với Thuế Đối Ứng?
Giảm Chi Phí Sản Xuất Là Giải Pháp Tạm Thời
Doanh nghiệp phải nỗ lực giảm chi phí sản xuất để duy trì hoạt động. Tuy nhiên, sự giảm chi phí này chỉ đạt được một phần nhỏ và không đủ để bù đắp thiệt hại khi thuế đối ứng của Hoa Kỳ lên tới 46%. Việc đáp ứng yêu cầu của thị trường Mỹ với mức thuế cao như vậy là gần như không thể.
Di Dời Thị Trường Và Đa Dạng Hóa Đối Tác
Trước tác động của thuế đối ứng của Hoa Kỳ, doanh nghiệp cần nhanh chóng đa dạng hóa thị trường, giảm sự phụ thuộc vào thị trường Mỹ. Chuyển hướng dần dần sang các thị trường khác sẽ là chiến lược quan trọng giúp duy trì sự ổn định và bền vững trong dài hạn, bảo vệ doanh thu và giảm thiểu rủi ro từ các chính sách thuế quan khắt khe.
Doanh Nghiệp Cần Hỗ Trợ Gì Từ Nhà Nước?
Hỗ Trợ Tài Chính Và Chính Sách Thuế
Các doanh nghiệp cần sự hỗ trợ tài chính, bao gồm vay vốn ưu đãi và các gói hỗ trợ đặc biệt từ chính phủ. Chính phủ cũng có thể áp dụng chính sách miễn giảm thuế hoặc hoàn thuế cho những doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề bởi thuế đối ứng.
Tư Vấn Pháp Lý Và Xúc Tiến Thương Mại
Doanh nghiệp cần sự hỗ trợ từ các chuyên gia trong việc tư vấn pháp lý và thương mại. Đặc biệt là đối với các đơn hàng chưa giao, các biện pháp bảo vệ quyền lợi và kết nối với khách hàng cần được tăng cường để giảm thiểu rủi ro.
Tổ Chức Các Hoạt Động Xúc Tiến Thương Mại
Để giảm thiểu tác động từ thuế đối ứng của Hoa Kỳ, Nhà nước cần đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại và mở rộng thị trường xuất khẩu. Việc hỗ trợ doanh nghiệp tham gia hội chợ quốc tế sẽ tạo điều kiện quảng bá sản phẩm đến nhiều quốc gia hơn. Đây là giải pháp quan trọng nhằm giảm sự phụ thuộc vào thị trường Mỹ – nơi đang gia tăng rào cản thương mại. Đồng thời, việc đa dạng hóa thị trường giúp nâng cao sức chống chịu của doanh nghiệp trước các biến động toàn cầu. Sự đồng hành của Nhà nước là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp duy trì sản xuất và tăng trưởng xuất khẩu trong bối cảnh đầy thách thức.
Kết Luận
Áp thuế đối ứng của Hoa Kỳ là một thách thức lớn đối với doanh nghiệp Việt Nam, nhưng không phải là điều không thể vượt qua. Các doanh nghiệp cần sự hỗ trợ từ chính phủ, bao gồm các giải pháp tài chính, tư vấn pháp lý và các biện pháp xúc tiến thương mại. Đồng thời, việc chuyển hướng và đa dạng hóa thị trường sẽ giúp doanh nghiệp duy trì sự phát triển trong bối cảnh khó khăn này.
Theo dõi trang Tin tức cập nhập của SSR Logistics để theo dõi những thông tin xuất nhập khẩu mới nhất.
